– Wchodzimy bardzo mocno we wspólne projekty obronne.
To pożyczki z programu SAFE, którego Polska jest największym beneficjentem. Wchodzimy też w nowy program o nazwie EDIP, czyli europejski program inwestycji w przemyśle obronnym. Tu mamy 1,5 mld euro, które musimy bardzo gwałtownie spożytkować, ale nie w ramach pożyczek, tylko dotacji dla projektów, które Polska przygotuje we współpracy ze światem nauki, rozwoju i start-upami – mówi agencji Newseria Michał Szczerba, europoseł z Koalicji Obywatelskiej.
EDIP to europejski program finansowania, który przewiduje dotacje na wsparcie przemysłu obronnego
Europejski Program Przemysłu Obronnego (EDIP) to kolejna inicjatywa UE, która ma wzmocnić ten sektor gospodarki Starego Kontynentu. Zgodnie z założeniami 1,5 mld euro w postaci dotacji ma trafić na innowacyjne projekty, wspólne europejskie zamówienia publiczne w obszarze obronności i zwiększenie produkcji sektora, ale też na wsparcie dla Ukrainy (300 mln euro). Program zaprojektowano tak, by służył zbiorowym interesom Unii, a nie poszczególnych państw członkowskich. Środki te powinny zostać wykorzystane w ciągu najbliższych dwóch lat.
EDIP to europejski program finansowania, który przewiduje dotacje na wsparcie przemysłu obronnego: zwiększenie produkcji sprzętu czy budowę nowych zakładów. Ma na celu wzmocnienie bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego w Unii Europejskiej, niezbędnej do zwiększenia europejskich zdolności obronnych i autonomii w tym obszarze. Jednym z kroków do tego celu jest wsparcie wspólnych zamówień państw członkowskich, a także integracji ich przemysłów. Porozumienie w sprawie EDIP zostało osiągnięte między posłami do Parlamentu Europejskiego i duńską prezydencją w Radzie UE w połowie października br. Aby weszło w życie, musi zostać zatwierdzona przez Parlament i Radę.
Zabiegaliśmy o zasadę 65 proc. komponentów europejskich w całości kosztów produktu i to się udało
– My w Parlamencie Europejskim jako współlegislator zrobiliśmy wszystko, żeby nasze firmy, takie jak PGZ, i nasze produkty mogły partycypować w tym programie. Zabiegaliśmy o zasadę 65 proc. komponentów europejskich w całości kosztów produktu i to się udało – mówi Michał Szczerba.
Umowa zezwala na finansowanie produktów obronnych, w których koszt komponentów pochodzących z państw trzecich stanowi maksymalnie 35 proc. całościowego kosztu. Program zawiera silne europejskie kryteria preferencji, co oznacza, iż będzie finansować tylko te projekty, które wzmacniają współpracę między państwami członkowskimi i zmniejszają zależność od państw trzecich. EDIP wprowadza koncepcję Europejskich Projektów Obronnych będących przedmiotem wspólnego zainteresowania. Projekty te powinny obejmować co najmniej cztery państwa członkowskie, aby kwalifikować się do finansowania. Negocjatorzy z Grupy S&D zapewnili, iż – w przeciwieństwie do przyjętego wcześniej w tym roku programu SAFE – EDIP będzie służył zbiorowym interesom bezpieczeństwa Unii, a nie agendom poszczególnych państw członkowskich.
Granty z EDIP powinny wzmocnić nie tylko polski i europejski przemysł obronny, ale także badania i rozwój
Jak podkreśla europoseł, granty z EDIP powinny wzmocnić nie tylko polski i europejski przemysł obronny, ale także badania i rozwój.
– Środki europejskie, które w tej chwili przyznajemy, czy to w ramach programu EDIP, czy innych typu Horizon Europe, gdzie mamy projekty ściśle związane z rozwojem i nauką, to również przestrzeń dla tego, żeby nasi naukowcy mogli w oparciu o granty budować swoje odkrycia – mówi polityk. – W Polsce mamy przede wszystkim sektor publiczny, PGZ, który produkuje sprzęt wojskowy i różne formy amunicji, ale mamy też partnerstwa publiczno-prywatne, więc te podmioty będą mogły wchodzić w relację ze światem nauki, ale również ze swoimi odpowiednikami w innych krajach. Te projekty będą silniejsze, o ile będziemy mieć koalicje, konsorcja składające się z dwóch–trzech państw członkowskich i ich podmiotów.
