Państwowa Komisja Wyborcza (PKW) wystąpiła do sądu z wnioskiem o wykreślenie Nowej Nadziei – partii politycznej prowadzonej przez jednego z liderów Konfederacji, Sławomira Mentzena – z ewidencji partii politycznych. Decyzja ta wynika z niezłożenia przez ugrupowanie w terminie sprawozdania finansowego za rok 2024.
To poważny moment zarówno dla środowiska Konfederacji, jak i całej polskiej sceny politycznej. W tym artykule dowiemy się:
- Czy Nowa Nadzieja rzeczywiście naruszyła przepisy?
- Jakie przepisy obowiązują w przypadku braku sprawozdania finansowego?
- Jakie konsekwencje mogą spotkać partię?
- Czy są szanse na uniknięcie delegalizacji?
Kiedy partia może zostać zdelegalizowana?
Zgodnie z ustawą o partiach politycznych, art. 37 ust. 1 pkt 4 lit. a, partia, która nie złoży sprawozdania finansowego w terminie, podlega wykreśleniu z rejestru partii przez sąd na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej.
PKW ma obowiązek wystąpienia z takim wnioskiem, jeżeli partia nie spełniła tego wymogu. Co więcej, sądy dotychczas niemal zawsze uwzględniały te wnioski, choćby gdy partie starały się udowodnić, iż dokumenty zostały złożone – ale np. nie były kompletne lub dostarczone w sposób niewłaściwy formalnie.
Czy Nowa Nadzieja złożyła sprawozdanie?
Według wiceprezesa partii, Bartłomieja Pejo, sprawozdanie wraz z opinią biegłego rewidenta zostało przesłane 31 marca 2025 roku, czyli w ostatnim możliwym dniu. Partia twierdzi, iż wszystkie procedury zostały spełnione.
Jednakże, według źródeł w Krajowym Biurze Wyborczym, PKW oceniła, iż dokumenty nie zostały złożone skutecznie prawnie. Szczegóły tej oceny nie są jeszcze jawne, ale możliwe jest, iż chodzi o problemy z formą, brakiem niektórych elementów lub sposób doręczenia.
Praktyka orzecznicza sądów: precedensy i wyroki
W przeszłości sądy wielokrotnie wykreślały partie z rejestru właśnie z powodu braku sprawozdań finansowych. Przykładem była partia Pawła Kukiza – K’15, która została zdelegalizowana w 2023 roku z powodu niezłożenia sprawozdania za 2021 rok.
Innym przykładem są Rodacy Kamraci, którzy zostali usunięci z rejestru już wcześniej – również z powodu braku dokumentacji finansowej.
Warto zaznaczyć, iż dotąd żadna znacząca politycznie partia nie została zdelegalizowana w taki sposób, jak teraz grozi Nowej Nadziei, która odniosła duży sukces w pierwszej turze wyborów prezydenckich 2025 roku, uzyskując 14,81% głosów.
Co teraz może zrobić Nowa Nadzieja?
Partia zapowiada walkę na drodze sądowej. Według Bartłomieja Pejo:
„Będziemy dochodzić swoich praw na drodze sądowej.”
Pytanie jednak, czy to da rezultat. Dotychczas żadna partia, która nie złożyła w terminie sprawozdania finansowego, nie odniosła sukcesu przed sądem. Mimo to, partia może próbować odwołać się od decyzji, przedstawić dodatkowe argumenty lub wykazać, iż dokumenty zostały faktycznie złożone, choćby z drobnym błędem proceduralnym.
Czy rozpad partii oznacza koniec jej wpływu?
Nawet jeżeli Nowa Nadzieja zostanie wykreślona z rejestru, nie musi to oznaczać końca jej działalności. Zgodnie z ustawą, nową partię może zarejestrować grupa min. 1000 osób fizycznych popartych podpisami.
Mając na uwadze wzrost zainteresowania członkostwem po sukcesie wyborczym Mentzena, stworzenie nowego ugrupowania mogłoby być technicznie proste. Problem mógłby natomiast pojawić się w kontekście ciągłości programowej i strukturalnej, a także finansowania kampanii wyborczych.
Inne partie dotknięte delegalizacją
Na liście znajdującej się w tekście źródłowym znalazły się inne partie, które również nie złożyły sprawozdań finansowych:
- Organizacja Narodu Polskiego-Liga Polska
- Porozumienie Samorządowe
- OK Polska
- Zdrowa Polska
- Rodacy Kamraci
- Konfederacja Odnowy Rzeczypospolitej Wolność i Niepodległość (KORWiN)
Szczególną uwagę zwraca fakt, iż Janusz Korwin-Mikke, lider KORWiN, tłumaczył niedawno, iż jego skarbnik wysłał sprawozdanie e-mailem, co nie zostało uznane przez PKW jako skuteczne złożenie dokumentu.
Podsumowanie
Sprawa Nowej Nadziei pokazuje, jak ważne są precyzyjne przestrzeganie procedur formalnych przez partię polityczną, choćby jeżeli jej wpływ na scenę publiczną jest duży. Sukces wyborczy nie chroni przed konsekwencjami naruszeń przepisów, zwłaszcza tych finansowych.
Choć partia zapowiada walkę prawną, dotychczasowa praktyka orzecznicza sądów wskazuje, iż szanse na zachowanie statusu są bardzo nikłe. Jednakże, choćby w przypadku delegalizacji, istnieje możliwość powstania nowego ugrupowania, które przejmie ideę i strukturę dotychczasowej partii.
More here:
PKW wystąpiła o wykreślenie z rejestru partii Sławomira Mentzena
