Andrzej Duda pożegna się z Belwederem 6 sierpnia. Czasu do końca jego prezydentury jest coraz mniej, ale przybywa teorii, czym jako były prezydent mógłby się potem zajmować.
Do tej pory słyszeliśmy już, iż miałby zostać członkiem Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, ale na razie nic z tego nie wyszło. Że może wrócić na Uniwersytet Jagielloński, gdzie od 2015 roku przebywa na urlopie bezpłatnym i jak każdy pracownik w takiej sytuacji, ma prawo powrotu. Może też robić inną karierę międzynarodową, np. w NATO, prowadzić wykłady, udzielać się publicystycznie, założyć swoją fundację itp., itd.
Ostatnio doszła do tego wizja Dudy jako premiera. On sam zasugerował, iż nie miałby nic przeciwko temu. Jednak w sondażu, o którym więcej pisaliśmy tutaj, Polacy mocno tę wizję zmiażdżyli, bo zdecydowanie taki pomysł im się nie spodobał.
Trzeba przyznać, nie było takiego przypadku wśród byłych już prezydentów, z którymi Andrzej Duda spotykał się w czasie swojej prezydentury i o których można powiedzieć, iż byli jego sojusznikami. Nie było to też liczna grono. Gdy pytaliśmy o nie ekspertów, kilka nazwisk potrafili wymienić.
Część z nich, jak Donald Trump, Wołodymyr Zełenski czy prezydent Litwy Gitanas Nausėda wciąż piastuje urząd prezydencki. Ale jak potoczyły sie losy innych? Kto został w polityce, a kto nie?
Niektóre kariery, czy życiowe zwroty akcji, mogą zaskoczyć. Niektóre są imponujące.
Kolinda Grabar-Kitarović, była prezydent Chorwacji (2015-2020)
Jej prezydentura zbiegła się w czasie z pierwszą kadencją Andrzeja Dudy. Ona wygrała w lutym 2015, on w maju. Oboje nadawali na tych samych, konserwatywnych falach i chętnie się spotykali. To ona w styczniu 2016 roku była pierwszym prezydentem, którego Duda przyjął w Pałacu Prezydenckim. Z kolei w 2017 roku razem zaprosili do Polski Donalda Trumpa i oboje byli gospodarzami szczytu państw Trójmorza, który odbywał się wtedy w Warszawie.
W 2020 roku przegrała wybory. Urząd przestała pełnić w lutym, a w lipcu trafiła do MKOI. "Duma Chorwacji", "To wyróżnienie dla chorwackiego sportu" – pisały chorwackie media. Podkreślano, iż została wybrana na to stanowisko z rekomendacji przewodniczącego MKOl, Thomasa Bacha. I iż została wybrana 86 głosami. Przeciwko były tylko 3.
Dziś jest jedyną dawną sojuszniczką Dudy, która zasiada w tej instytucji. Gdy tam trafiła miała jednak większe, międzynarodowe doświadczenie niż on. W swojej karierze była wcześniej szefową MSZ, ambasadorką Chorwacji w USA, a także jako pierwsza kobieta w historii zastępczynią sekretarza generalnego NATO.
Co ciekawe, gdy zimą przez Polskę przetoczyła się dyskusja wokół potencjalnej kandydatury Dudy do MKOI, Przegląd Sportowy Onet rozesłał do członków MKOl zapytanie na ten temat. Większość odmówiła komentarza lub nie odpowiedziała. Tylko była prezydent Chorwacji napisała:
"Prezydent Duda jest wspaniałym przyjacielem. Znam go dobrze i wierzę, iż byłby świetnym dodatkiem do każdej organizacji".
Ale MKOI to nie wszystko. Od 2023 roku jest współprzewodniczącą Global Preparedness Monitoring Board (GPMB) – międzynarodowej, niezależnaej organizacji doradczej, powołanej przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) oraz Bank Światowy.
Bierze też aktywny udział w działalności różnych organizacji międzynarodowych, np. Women Political Leaders (WPL), której została światową ambasadorką ds. szczepień. Zasiada w zarządach wielu organizacji non-profit, np. Friends of Europe, US Atlantic Council, Halifax International Security Forum czy Concordia Leadership Council. Jest jedną z honorowych przewodniczących Council of Women World Leaders.
Jest też związana ze Szkołą Ekonomii i Zarządzania w Zagrzebiu. W kwietniu 20205 roku była gościem 10 Szczytu Inicjatywy Trójmorza w Warszawie.
Fot. X.com
Andrej Kiska, prezydent Słowacji (2014-2019)
Może nie łączyła ich wielka przyjaźń, ale to z nim Andrzej Duda w 2019 roku jeździł na nartach w Szczyrku. Gdy Kiska kończył prezydenturę – nie ubiegał się o re-elekcję – Duda odznaczył go Orderem Orła Białego. Sam również otrzymał najwyższe państwowe odznaczenie Słowacji.
Początkowo Kiska próbował swoich sił w polityce krajowej. Założył partię Za ľudí, która w 2020 roku wprowadziła do parlamentu 12 deputowanych. On sam też uzyskał mandat, ale nie przyjął go z powodów zdrowotnych, po czym ogłosił zakończenie działalności politycznej.
Głośno o nim zrobiło się w 2023 i 2024 roku za sprawą wyroków sądowych, które uznały go winnym oszustwa podatkowego (dotyczyło finansowania kampanii prezydenckiej w 2014 roku). W pierwszej instancji skazano go na rok więzienia w zawieszeniu na dwa lata. Sąd apelacyjny podtrzymał wyrok.
"Andrzej Kiska stracił dożywotnią rentę, którą pobierają wszyscy dotychczasowi prezydenci i prezydentka. (...) Były prezydent określa ten krok jako polityczną zemstę ze strony premiera Roberta Fica" – pisały media.
Ale wskazują też, iż Kiska jest filantropem. Przed latu założył fundację "Dobry Anioł", która pomaga rodzinom zmagającym się z trudnościami finansowymi z powodu poważnych problemów zdrowotnych.
W kwietniu 2025 roku był w Krakowie. Miał wykład na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Miloš Zeman, prezydent Czech ( 2013–2023)
Również ich relacje trudno nazwać przyjacielskimi, ale jakby nie było, w 2024 roku Andrzej Duda był na jego 80. urodzinach w Pradze. Zeman powiedział wtedy o swoich gościach: "To nie są moi przyjaciele polityczni, ale prawdziwi przyjaciele".
Wokół tej wizyty było sporo zamieszania. – MSZ dwukrotnie sugerowało prezydentowi Andrzejowi Dudzie, żeby nie jechał na urodziny byłego prezydenta Czech Miloša Zemana – powiedział w Polsat News wiceszef MSZ Władysław Bartoszewski.
Pomijając huczne urodziny, o Zemanie zrobiło sie też głośno za sprawą... śliwowicy. W kwietniu 2025 roku o aferze pisały słowackie media. Według nich Zeman jako prezydent miał częstować swoich zagranicznych gości alkoholem niewiadomego pochodzenia. Sam miał dostawać tyle śliwowicy, iż niewypita miała być zlewana do innych butelek. Taki prezent – 10 butelek bez akcyzy – miał otrzymać również prezydent Andrzej Duda.
Co w ogóle robi dziś robi Milosz Zeman?
Miesiąc po odejściu z pałacu prezydenckiego otworzył swoje biuro w Pradze (lokal wynajął od Archidiecezji Praskiej, koszty pokrywali jego przyjaciele) i zapowiedział, iż raz w tygodniu będzie tam przyjmował gości i udzielał wywiadów. Asystentką miała być jego żona Ivana.
W 2024 roku Zeman przeszedł operację usunięcia zakrzepu w nodze. Pisano wtedy, iż planuje ograniczyć aktywność publiczną.
Dalsza część artykułu poniżej:
János Áder, prezydent Węgier (2012–2022)
W 2017 roku modlił się z żoną na Jasnej Górze. Razem z Dudą wiele mówili o przyjaźni polsko-węgierskiej i wzajemnie się za to odznaczali. Áder przyznał Dudzie Krzyż Wielki Orderu Zasługi z Łańcuchem i Złotopromienną Gwiazdą, Duda Áderowi Order Orła Białego. – Od 2012 r. to pan jako głowa państwa tę przyjaźń między Polską, a Węgrami buduje, jesteśmy za to ogromnie, niewypowiedzianie wdzięczni – powiedział prezydent RP.
Dziś Áder to naczelny ekolog Węgier. Prezes Fundacji Ochrony Klimatu "Blue Planet" (Kék Bolygó), którą założył kilka lat wcześniej. Uczestnik międzynarodowych inicjatyw na rzecz ochrony klimatu. Propagator edukacji ekologicznej w szkołach. I aktywny działacz na rzecz ochrony środowiska.
Jego fundacja opracowała na przykład program nauczania z zakresu zrównoważonego rozwoju, który obejmuje m.in. szkolenia dla nauczycieli i podręczniki. Ostatnio był patronem konkursu dla młodzieży i studentów Nasza Wspólna Przyszłość – Kotlina Karpacka. Podczas wystąpienia zachęcał młodych, by dalej interesowali się sprawami klimatu i dzielili się swoją wiedzą z innymi. Zaprosił ich również do udziału w wystawie Planet Budapest 2026, którą organizuje jego fundacja.
Były prezydent prowadzi też podcast "Blue Planet", w którym omawia kwestie związane z klimatem, cyfryzacją i edukacją ekologiczną.
Razem z żoną Anitą Herczegh założyli również Fundację im. Istvána Regőcziego, która zapewnienia długoterminową i indywidualną opiekę dzieciom osieroconym w czasie pandemii koronawirusa.
Fot. X.com
Jair Bolsonaro, prezydent Brazylii (2019–2022)
Andrzej Duda mówił o nim, iż zgadzają się ideologicznie. Zaprosił go choćby do Polski, ale wizyta nigdy nie doszła do skutku. – To nasz największy partner w Ameryce Południowej. Chciałbym poprzez moje spotkanie z panem prezydentem tę relację pogłębić – mówił Duda.
Porażka prawicowego populisty musiała być dla niego ciosem. Na pewno była dla Bolsonaro, bo nie uznał wyników wyborów i nie chciał oddać władzy. Został oskarżony o próbę przeprowadzenia zamachu stanu przy wsparciu wojska i swoich sojuszników. Grożą mu – oraz innym oskarżonym – kary do 40 lat więzienia.
Historyczny proces właśnie toczy się przed brazylijskim Sądem Najwyższym.
Bolsonaro zaprzecza zarzutom. Nazywany "brazylijskim Trumpem" cały czas prowadzi działalność publiczną – przerwał ją tylko wiosną tego roku, gdy przeszedł operację jamy brzusznej (ma problemy zdrowotne, odkąd został dźgniety nożem). Jeździ po kraju, spotyka się ze swoimi sympatykami. Choć do 2030 roku ma orzeczony zakaz pełnienia funkcji publicznych, cały czas jest widoczny i chce walczyć o prezydenturę w 2026 roku.
Co robią inni prezydenci z czasów prezydentury Andrzeja Dudy
Różnie potoczyły się losy prezydentów, których prezydentury zazębiły się z Dudą – bez względu na to, czy było im blisko do niego, czy nie.
Na przykład Klaus Iohanis, były prezydent Rumunii (2014–2025), zrezygnował ze stanowiska w lutym 2025 roku i wciąż jeszcze nie wiadomo, czym się zajmuje.
Zuzana Čaputová, była prezydent Słowacji (2019-2024) bardzo gwałtownie zaczęła współpracę z Instytutem Studiów Międzynarodowych Freeman Spogli (FSI) na Uniwersytecie Stanforda w USA.
François Hollande, były prezydent Francji (2012–2017), wycofał się z aktywnej sceny politycznej. Pisze książki, udziela komentarzy politycznych, czasami bierze udział w debatach i konferencjach jako ekspert ds. polityki.
Były prezydent Ukrainy Petro Poroszenko (2014–2019) został liderem opozycji politycznej i promuje europejską integrację Ukrainy.
A pozostało były prezydent Słowenii, szczególnie aktywny.
Borut Pahor, prezydent Słowenii (2012-2022)
Po zakończonej prezydenturze zajął się działalnością akademicką – objął nowo utworzoną katedrę na Uniwersytecie Nova Gorica (badania na temat słoweńskiego programu narodowego).
Napisał książkę pt. "Victory is the Beginning" – rodzaj przewodnika dla początkujących polityków – w której dzieli się swoimi doświadczeniami z ponad 30-letniej kariery politycznej.
Założył organizację non-profit "Friends of the Western Balkans", która promuje dialog i integrację państw Bałkanów Zachodnich z Unią Europejską. Były prezydent prowadzi również własny podcast poświęcony Bałkanom Zachodnim.
W 2024 roku rozważał kandydowanie na stanowisko specjalnego przedstawiciela UE ds. dialogu Belgrad-Prisztina, ale ostatecznie zrezygnował. Dołączył za to do agencji London Speaker Bureau i tu oferuje swoje usługi jako mówca na różnych wydarzeniach.
Którą drogą pójdzie Andrzej Duda? Czy któryś z byłych prezydentów, których spotkał na swojej drodze, mógłby być dla niego inspiracją w kwestii "co potem"? Zobaczymy.
![Операция «Остроленка 2025». Что происходило на трассах? [ФОТОГРАФИИ]](https://www.eostroleka.pl/luba/dane/pliki/zdjecia/2025/img_20250610_200048.jpg)
