1 czerwca zmieniły się niektóre zasady dotyczące wypłaty 800 plus. Dotyczą przede wszystkim ukraińskich rodzin, ale sytuacji, w których można stracić prawo do świadczenia jest sporo (m.in. dziecko wzięło ślub, przebywa w instytucji zapewniającej pełne, bezpłatne utrzymanie lub samo pobiera świadczenie na własne dziecko).
Ważny wyrok WSA. ZUS nie może odebrać prawa do 800 plus z datą wsteczną
Pretekstów do zakończenia wypłaty pieniędzy może być jednak więcej. Czy rodzice powinni się bać? Ci uczciwi... nie. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjny z 21 maja 2025 r. jest ważny, bo doprecyzowuje sytuacje, w których można odebrać 800 plus.
Portal Infor.pl wyjaśnia, iż "Decyzja uchylająca lub zmieniająca prawo do świadczenia wychowawczego, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1576, dalej: u.p.p.w.d.), ma charakter konstytutywny i działa ze skutkiem ex nunc, tj. z mocą na przyszłość od daty wydania decyzji".
Co to oznacza "po ludzku"? ZUS nie może cofnąć prawa do 800 plus z datą wsteczną. jeżeli więc organ stwierdzi, iż świadczenie było wypłacane niesłusznie, to jego decyzja o wstrzymaniu wypłat obowiązuje dopiero od momentu jej wydania. Chroni to rodziny, które już otrzymały i wydały pieniądze, działając w dobrej wierze. ZUS nie będzie ich mógł odzyskać.
To powinno uspokoić wiele osób. Wyrok zabezpiecza świadczeniobiorców przed arbitralnymi decyzjami kontrolerów ZUS i daje im większą pewność stabilności wsparcia. Co nie znaczy, iż jeżeli ktoś celowo "naściemniał" w papierach, to może spać spokojnie.
ZUS może jednak zgłosić się po zwrot pieniędzy. W jakich sytuacjach?
ZUS nie może cofnąć samego prawa do świadczenia wstecz, ale może wszcząć drugie postępowanie i wydać oddzielną decyzję o zwrocie tzw. nienależnie pobranego świadczenia. Dotyczy to sytuacji, gdy ktoś:
celowo podał nieprawdziwe informacje lub złożył fałszywe dokumenty,
nadal pobierał świadczenie mimo utraty prawa do niego (np. dziecko skończyło 18 lat i nie kontynuuje nauki, rodzina wyjechała za granicę, zmieniła się sytuacja życiowa),
otrzymał pieniądze, które powinny trafić do kogoś innego.
Nawet jeżeli osoba pobierająca świadczenie nie wiedziała, iż nie spełnia już warunków, ZUS i tak może domagać się zwrotu pieniędzy. Liczy się bowiem fakt, iż obiektywnie świadczenie się danej osobie nie należało.
W praktyce oznacza to, iż uważać powinny osoby, u których zaszły zmiany "życiowe" mające wpływ na prawo do 800 plus. Trzeba jak najszybciej poinformować o tym ZUS, by nie mieć problemów. Wyrok rozgranicza dwie rzeczy, ale przez cały czas nie jesteśmy zwolnieni z obowiązku oddania pieniędzy, gdy zostały pobrane bezpodstawnie.
