Koniec z opłatami w Himalajach. Rząd Nepalu udostępnia 97 szczytów za darmo

Miłośnicy górskich wędrówek i profesjonalni alpiniści przecierają oczy ze zdumienia. Rząd Nepalu, kraju będącego mekką dla wspinaczy z całego świata, podjął historyczną decyzję o zniesieniu opłat za pozwolenia na zdobywanie blisko stu szczytów. Przez najbliższe dwa sezony dostęp do kilkudziesięciu dziewiczych i rzadko odwiedzanych gór będzie całkowicie bezpłatny. To strategiczny ruch, który ma na celu odciążenie najpopularniejszych tras, w tym rejonu Mount Everest, i skierowanie ruchu turystycznego do mniej rozwiniętych, ale równie spektakularnych regionów kraju. Decyzja ta otwiera bezprecedensowe możliwości dla poszukiwaczy przygód, którzy marzyli o eksploracji niezdobytych dotąd terenów, ale byli ograniczani przez wysokie koszty pozwoleń. Zmiana ta jest częścią szerszej strategii, która ma zrewolucjonizować turystykę w Himalajach, ale wiąże się z nią również pewien haczyk, o którym każdy planujący wyprawę powinien wiedzieć.

Historyczna decyzja dla alpinistów. 97 szczytów otwartych bez opłat

Decyzja nepalskiego rządu to prawdziwy przełom w świecie alpinizmu. Oficjalnie ogłoszono, iż opłaty za pozwolenia na wspinaczkę na 97 szczytów zostają zniesione na okres dwóch lat. To bezprecedensowa inicjatywa mająca na celu promocję turystyki w najmniej rozwiniętych częściach kraju. Większość z udostępnionych gór, bo aż 77, znajduje się w prowincji Karnali, która jest największym, a jednocześnie najuboższym regionem Nepalu. Pozostałe 20 szczytów leży w sąsiedniej prowincji Sudurpaschim.

Co istotne, nie są to niskie, łatwo dostępne wzniesienia. Wysokość udostępnionych bezpłatnie szczytów waha się od niespełna 6000 do ponad 7000 metrów n.p.m., co czyni je poważnym wyzwaniem choćby dla doświadczonych wspinaczy. Wiele z tych gór do dziś pozostaje niezdobytych, co stwarza wyjątkową okazję dla alpinistów pragnących zapisać się na kartach historii himalaizmu. Do tej pory regiony te były omijane przez większość wypraw ze względu na trudny dostęp, słabo rozwiniętą infrastrukturę oraz brak odpowiedniej promocji. Rząd liczy, iż darmowe pozwolenia staną się magnesem przyciągającym nową falę turystów.

Celem jest nie tylko rozproszenie ruchu turystycznego, ale również pobudzenie lokalnej gospodarki. Rozwój turystyki w Karnali i Sudurpaschim ma stworzyć nowe miejsca pracy dla przewodników, tragarzy oraz właścicieli pensjonatów, a także zwiększyć dochody lokalnych społeczności, które do tej pory żyły w cieniu komercyjnego sukcesu regionu Everestu.

Dlaczego Nepal rezygnuje z opłat? Kontekst gospodarczy i turystyczny

Decyzja o zniesieniu opłat nie jest przypadkowa, ale wynika z głębokiej analizy obecnej sytuacji turystycznej w Nepalu. Kraj ten udostępnia do wspinaczki łącznie 491 szczytów, jednak przytłaczająca większość ruchu koncentruje się wokół zaledwie kilku z nich, z Mount Everestem na czele. Dane są jednoznaczne: w 2024 roku Nepal wydał 421 pozwoleń na zdobycie najwyższej góry świata, podczas gdy w całe zachodnie regiony kraju dotarło zaledwie 68 wspinaczy.

Ta dysproporcja ma ogromne konsekwencje ekonomiczne i ekologiczne. Z jednej strony, opłaty za pozwolenia stanowią najważniejsze źródło dochodów dla państwa. W ubiegłym roku przyniosły one 5,9 miliona dolarów, z czego aż trzy czwarte tej kwoty pochodziło z pozwoleń na wejście na Everest. Z drugiej strony, nadmierna koncentracja turystów w jednym miejscu prowadzi do degradacji środowiska, problemów z odpadami i przeludnienia na szlakach.

Rząd Nepalu chce odwrócić ten trend. Zniesienie opłat w zachodnich prowincjach to świadoma próba odciążenia Everestu i skierowania części ruchu w mniej znane, dziewicze obszary. Władze mają nadzieję, iż turyści, zachęceni brakiem kosztów pozwoleń, odkryją piękno i potencjał gór, które do tej pory pozostawały w cieniu gigantów. To strategiczna inwestycja w zrównoważony rozwój turystyki, która ma przynieść długofalowe korzyści zarówno państwu, jak i lokalnym społecznościom.

Jest jeden haczyk. Mount Everest staje się jeszcze droższy

Choć informacja o darmowym dostępie do 97 szczytów brzmi niezwykle kusząco, inicjatywa ma swoje drugie dno. Władze Nepalu, rezygnując z dochodów w jednym obszarze, postanowiły zrekompensować je sobie w innym. Nowa polityka nie obejmuje najpopularniejszych i najbardziej dochodowych szczytów. Co więcej, opłata za pozwolenie na zdobycie Mount Everestu niedługo znacząco wzrośnie.

Obecnie koszt pozwolenia na wejście na najwyższą górę świata wynosi 11 tysięcy dolarów. Zgodnie z zapowiedziami, cena ta zostanie podniesiona do 15 tysięcy dolarów, co w przeliczeniu daje kwotę około 60 tysięcy złotych. To wyraźny sygnał, iż rząd traktuje Everest jako produkt premium, przeznaczony dla tych, którzy są w stanie ponieść najwyższe koszty. Podwyżka ma nie tylko zwiększyć przychody budżetu państwa, ale także może być próbą ograniczenia liczby mniej doświadczonych wspinaczy, którzy często przyczyniają się do powstawania niebezpiecznych „korków” na szlaku.

Mamy więc do czynienia z dwojaką strategią: z jednej strony demokratyzacja dostępu do mniej znanych Himalajów poprzez zniesienie opłat, a z drugiej – dalsza komercjalizacja i elitaryzacja wspinaczki na Mount Everest. Dla turystów oznacza to jasny wybór: albo darmowa, pionierska przygoda w dzikich rejonach, albo bardzo kosztowna wyprawa na najsłynniejszy szczyt świata.

Szansa i wyzwanie. Co to oznacza w praktyce dla turystów?

Nowa polityka Nepalu to ogromna szansa, ale i poważne wyzwanie dla podróżników. Możliwość bezpłatnego zdobywania siedmiotysięczników, z których wiele wciąż czeka na pierwszych zdobywców, jest ofertą, która zdarza się raz w życiu. To zaproszenie dla prawdziwych eksploratorów, którzy cenią sobie samotność, dziką przyrodę i autentyczne doświadczenia, z dala od komercyjnych szlaków i tłumów.

Jednak potencjalni chętni muszą być świadomi realiów. Regiony Karnali i Sudurpaschim to obszary o bardzo słabo rozwiniętej infrastrukturze turystycznej i transportowej. Brak tam rozbudowanej siatki schronisk, a dostęp do wielu miejsc jest utrudniony. Wyprawa w te rejony wymaga znacznie większej samodzielności, doświadczenia w planowaniu logistyki oraz gotowości na nieprzewidziane trudności. Na razie nie jest jasne, czy rząd planuje inwestycje w poprawę infrastruktury, co mogłoby przesądzić o długoterminowym sukcesie tej inicjatywy.

Dla miłośników gór to wyjątkowa okazja, by odkryć Nepal na nowo i przeżyć przygodę w miejscach nietkniętych przez masową turystykę. Decyzja o wyprawie musi być jednak dobrze przemyślana i poprzedzona starannym przygotowaniem. Inicjatywa będzie obowiązywać przez dwa sezony, po których zostanie poddana ocenie. To czas, który z pewnością przyciągnie do Nepalu nowy typ podróżnika – poszukiwacza przygód gotowego na prawdziwe wyzwanie.